Tweede Kamer legitimeert schadelijke kwakzalverij

Het wordt hier gereproduceerd met
toestemming van het NTvG;
het mag echter niet worden overgenomen,
tenzij met uitdrukkelijke toestemming van het
NTvG én met verwijzing naar deze website.
Voor meer over hetzelfde onderwerp
zie op deze site:
Geen btw voor alternatieve dokters,
en voor een overzicht van alle artikelen
Alweer uitstel voor btw op kwakzalverij.

Commentaar

Tweede Kamer legitimeert schadelijke kwakzalverij

In de Tweede Kamer is recent gediscussieerd of een aparte registratie – lees erkenning – van alternatieve behandelaars nodig is. Deze discussie is vreemd genoeg aangezwengeld door het ministerie van Financiën. Dat komt doordat artsen zijn vrijgesteld van btw. Een arts-acupuncturist betaalt geen btw, terwijl een fysiotherapeut met een aanvullende acupunctuuropleiding dat wel moet betalen. Dat is meten met twee maten en dat is in strijd met de Europese wetgeving. De oplossing waarvoor nu wordt gekozen, is om de volgens de Wet BIG-geregistreerde beroepen (Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) van btw vrij te stellen en daarnaast over te gaan tot accreditatie van bepaalde groepen alternatieve behandelaars. Deze accreditatie moet plaatsvinden voor beroepen waarvan de opleiding door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie is getoetst. Alleen aan degene die als alternatief therapeut van een geaccrediteerde beroepsgroep geregistreerd is, en daarmee bewezen heeft aan bepaalde kwaliteitseisen te voldoen, mag dan een vrijstelling van btw worden gegeven. Echter, wat die kwaliteitseisen dan zouden moeten zijn, is onduidelijk. Een vooropleiding als arts geldt in ieder geval niet als een noodzakelijke vereiste.

Het mes snijdt voor alternatieve behandelaars zo aan twee kanten: enerzijds betalen ze geen btw en anderzijds krijgen ze de officiële erkenning waarop ze recht menen te hebben. Wij zijn van mening dat, wegens hun oncontroleerbare praktijken, een officiële registratie van alternatieve behandelaars onwenselijk is.

Staatssecretaris

Staatssecretaris De Jager van Financiën is onder druk van de Tweede Kamer, aangevoerd door GroenLinks-parlementariër Jolanda Sap, door de knieën gegaan. In een brief van 29 oktober 2009 schrijft De Jager, mede namens minister Klink van VWS, aan de Tweede Kamer dat de huidige btw-vrijstelling voor de ‘CAM-artsen’ (van ‘complementary and alternative medicine’) gehandhaafd zal blijven, net zoals voor osteopaten en chiropractoren (kamerstuk getiteld: (Para)medische beroepen/btw-vrijstelling). Dit mits hun accreditatie behouden blijft. Hetzelfde geldt voor beroepsbeoefenaren die een Wet BIG-beroep op antroposofische basis uitoefenen, zoals sommige fysiotherapeuten en diëtisten. Of ook andere beroepen onder de reikwijdte van de btw-vrijstelling kunnen worden gebracht, zal afhangen van het feit of zij aan bepaalde opleidingseisen voldoen. Hierbij is het niet noodzakelijk dat dit een medische opleiding is. Werkzaamheid en veiligheid van de behandeling zijn geen criteria voor erkenning, zo stelt De Jager nadrukkelijk. De Jager en Klink voegen er in hun brief nog aan toe dat indien een beroepsorganisatie nu niet aan de geformuleerde normen kan voldoen, dit in de toekomst mogelijk wel het geval zal kunnen zijn. Dan kan alsnog erkenning volgen.

Wij merken op dat paranormale genezers, aromatherapeuten, iriscopisten en wat dies meer zij, gerust kunnen zijn. Zodra zij hun opleiding voor elkaar hebben, worden ze geaccrediteerd en kunnen ze werken zonder btw te hoeven betalen. En bovendien krijgen ze daarmee ook nog hun lang verwachte erkenning door de overheid.

Complicaties

Het hoeft geen betoog dat deze ontwikkeling niets minder dan een ramp is voor de Nederlandse gezondheidszorg: nutteloze en zelfs schadelijke behandelingen worden door deze belastingwetgeving gelegitimeerd. Dit laat zich gemakkelijk illustreren aan de hand van recente casuïstiek vanuit de chiropraxie en de craniosacrale therapie, alternatieve behandelingen waarvoor officiële registratie vrijwel rond is. In dit tijdschrift is uitvoerig verslag gedaan van complicaties die met deze vormen van behandeling zijn voorgevallen. (1,2) Het centrale leerstuk van de chiropraxie is dat de lichamelijke oorzaak van de ziekte in eerste instantie gezocht dient te worden in een verstoorde werking van het zenuwstelsel ten gevolge van veranderingen in de stand van gewrichten. Dit is vanuit de fysiologie onzinnig. Bovendien is de werkzaamheid van chiropraxie nog nooit onomstotelijk aangetoond. Wel is duidelijk dat er ernstige complicaties kunnen optreden bij het manipuleren van de nekwervels, zoals het ontstaan van herseninfarcten.1 Het tv-programma Zembla heeft hier op 17 januari 2010 uitvoerig aandacht aan besteed. Naar aanleiding van deze uitzending hebben zich bij de programmamakers reeds meer patiënten gemeld die eveneens ernstige schade hebben opgelopen door een behandeling van een chiropractor.

Tweede Kamer

De verantwoordelijke woordvoerder van GroenLinks, Jolanda Sap, zei over de registratie van alternatieve behandelaars het volgende: ‘Ik benadruk in dit plenaire debat echter wel dat de Kamer daarmee de kwakzalvers absoluut niet tegemoet komt. Nee, het gaat ons nadrukkelijk om kwalitatief hoogstaande alternatieve geneeswijzen’. Hoe hoogstaand deze behandelingen zijn, hebben we gezien in de uitzending van Zembla. De Tweede Kamer is er medeverantwoordelijk voor dat schadelijke kwakzalvers zoals chiropractoren en osteopaten ruim baan krijgen wanneer deze herziene belastingplannen hun beslag krijgen.

Artsen

Maar er is nog iets: Nederlandse artsen lijken zich betrekkelijk afzijdig te houden in dit debat. Zij zouden een voorbeeld kunnen nemen aan het Britse Royal College of Physicians die recent op haar tolerante houding ten aanzien van alternatieve behandelwijzen terugkwam. In een advies [zie rechtsboven aangehangen document, webredactie] aan de regering over acupunctuur, kruidengeneeskunde en traditionele Chinese geneeskunde formuleerde het Royal College haar standpunt in niet mis te verstane bewoordingen: ‘Overheidsregulering is volstrekt misplaatst voor therapeuten die behandelingen toepassen waarvan de voordelen aangetoond noch behoorlijk onderzocht zijn. Het geeft ze een vorm van respectabiliteit en betrouwbaarheid die ze niet verdienen. Hierdoor worden risico’s vergroot in plaats van verkleind’. (3) Wij pleiten ervoor dat artsen en hun organisaties het advies van het Royal College of Physicians overnemen en iedere vorm van overheidsregulering van alternatieve behandelwijzen afwijzen. Veel tijd is er niet, want de Tweede Kamer heeft al aangegeven dat een aantal alternatieve behandelwijzen door de overheid geregistreerd moeten worden.

Wij hopen dan ook dat de Tweede Kamer alsnog op zijn schreden terugkeert. Want de oplossing is simpel: geen btw over alle zorg die nu in het basispakket zit en over de rest gewoon btw heffen, wat het ook is en door wie het ook gegeven wordt. In het basispakket zit immers alleen noodzakelijke en werkzame zorg en geen kwakzalverij. Overheidsregistratie van alternatieve behandelaars is een brug te ver: op ‘erkende kwakzalvers’ zit immers niemand te wachten.

Belangenconflict: beide auteurs zijn bestuurslid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 22 januari 2010

Vereniging tegen de Kwakzalverij, Amsterdam.

Prof.dr. F.S.A.M. van Dam, secretaris (tevens oud-medewerker Nederlands Kanker Instituut en emeritus hoogleraar psychologie), en dr. C.N.M. Renckens, voorzitter (tevens gynaecoloog in het Westfries Gasthuis te Hoorn).

2. Holla M, IJland MM, van der Vliet AM, Edwards M, Verlaat CWM. Overleden
zuigeling na ‘craniosacrale’ manipulatie van hals en wervelkolom. Ned
Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A290.

3. Hawkes N. A spanner in the herbal works. BMJ. 2009;339:b5441

Naschrift 6 maart 2010

Heden verscheen de gedrukte versie van het artikel. Rechtsboven is bovendien aangehangen een brief die namens minister Klink gericht is aan het Register Craniosacraaltherapie Nederland.

Voor een overzicht van alle artikelen over btw en alternatieve geneeskunde,
zie  Alweer uitstel voor btw op kwakzalverij.