Door: Jan Willem Nienhuys | Geplaatst: 01 augustus 2009

Verzonnen herinneringen

Op 26 juni 2000 zond de NCRV een schandelijke documentaire ‘Verborgen Moeders’ uit, waarin een vrouw haar familie beschuldigde van een serie seksuele vergrijpen, op basis van herinneringen die zij tijdens psychotherapie had gekregen. Het werd het begin van een serie processen die nu is afgesloten met een uitspraak van het Amsterdamse hof.

Verzonnen herinneringen

 
De vrouw was al sinds het begin van de jaren 1990 in therapie, en vanaf 1994 bij de alternatieve, niet BIG-geregistreerde magnetiseur Peter Kieft (noot 1). Kieft had haar fantasieën, die in uiterst suggestieve therapie naar voren waren gekomen, over incest met grootvader, vader en twee broers, rituele babymoord en babyverkoop op zijn minst niet weersproken. Hij had ze (naar hij later onder druk verklaarde) slechts beschouwd als authentieke uitingen van emoties. Toen de NCRV deze lasterlijke verhalen uitzond alsof het feiten in plaats van ziekelijke fantasieën betrof, was dat het begin van een serie processen, waarbij de getergde familie werd bijgestaan door Chris Veraart, auteur van Valse Zeden: onterechte beschuldigingen in zedenzaken, en verbonden aan Veraart De Granada Advocaten. De zaak trok allerwegen aandacht. Allereerst moest de NCRV in juni 2002 erkennen dat zij smaad had gepleegd (laster is als je echt weet dat het onwaar is; als je alleen maar te lamlendig bent om een buitengewoon onwaarschijnlijk verhaal te controleren, blijft het smaad).

Tussen 2004 en 2008 waren er processen van de familie van de vrouw tegen Kieft, die voor het hof in Amsterdam eindigden in bovengenoemde verklaring van Kieft.

Vrijheid van meningsuiting
Maar ondertussen had Kieft de advocaat Veraart aangeklaagd bij de tuchtrechter voor advocaten (de Raad van Discipline). Dat was naar aanleiding van een radio-uitzending in december 2001 waarin zowel Kieft als Veraart aan het woord waren gekomen. Kieft had daarin met stelligheid gezegd dat hij niet aan de waarheid van de incest- en babymoordbeschuldigingen twijfelde, en Veraart had zich ironisch uitgelaten over de deskundigheid van Kieft. Pas het Europese Hof voor de Rechten van de Mens maakte een eind aan deze zaak met een beroep op de vrijheid van meningsuiting. Halverwege deze rechtsgang was Kieft ook nog eens een civiele procedure tegen Veraart begonnen, die Kieft nu tweemaal verloren heeft, eerst bij de rechtbank op 12 september 2007 (LJN: BB3473) en nu in hoger beroep op 28 juli 2009.

Ook het hof van Amsterdam hamert op de vrijheid van meningsuiting. Bij de afweging van enerzijds dit recht tegen anderzijds bescherming tegen verdachtmakingen moet volgens het hof op een achttal punten gelet worden, en bovendien is in dit geval relevant dat Kieft zelf ernstige aantijgingen had geuit. Kieft was gewoon zelf veel te ver gegaan (precies wat de rechtbank ook al had gezegd) en de opmerkingen van Veraart waren volkomen te rechtvaardigen.

Deze uitspraak is een opsteker voor de familie die door dochter en zus beschuldigd is en die veel leed heeft doorgemaakt door ‘de ongelofelijke onzin van de Hervonden Herinneringen en therapeuten die daarin geloven’, zoals een familielid het formuleerde. De epidemie van de hervonden herinneringen is goeddeels over, maar de uitspraak is ook een opsteker voor iedereen die misstanden wil signaleren en hoopt beschermd te worden door het recht op vrije meningsuiting.

Ondeskundige psychotherapeut
Dit arrest heeft nog een belangrijk, zelfs uniek, aspect. (noot 2) Het hof spreekt, zonder zich te beroepen op externe deskundigen en na bestudering van veertien documenten – geloofsbrieven en andere producties – waarin Kieft zijn deskundigheid probeert aan te tonen, onomwonden uit dat Kieft ondeskundig is: ‘niet duidelijk is aan welke eisen Kieft als therapeut voldoet’; ‘niet is komen vast te staan dat hij toen hij als therapeut van [de vrouw] optrad aan voldoende eisen daarvoor voldeed’; en het hof vindt dat het ‘onaannemelijk is dat Kieft in de periode waarin hij als therapeut van [de vrouw] optrad met enig wetenschappelijk/deskundig gezag uitspraken kon doen over de waarschijnlijkheid dat een herinnering aan seksueel misbruik met de werkelijkheid overeenstemt.’ Met andere woorden, het hof heeft Kieft ongenadig op zijn nummer gezet.

Noten

1. Kieft beweert op zijn website dat hij magnetiseur is.
2. In de zogeheten ‘zaak Druten’ gebeurde ook zoiets, maar daar ontkende de ’therapeut’ juist dat hij beroepsmatig als therapeut had gehandeld en de rechter beriep zich op een deskundige. Hier gaat het om iemand die zich in de rechtszaal, op zijn website, en naar zijn patiënt nadrukkelijk als psychotherapeut presenteert.

 

 

Jan Willem Nienhuys

Gerelateerde artikelen

artikelen - 14 februari 2019

Kinesioloog Backus behandelde een patiënt voor whiplash en ‘ontdekte’ seksueel misbruik met alle gevolgen voor diens familie. Wat te doen?

tijdschrift - 29 maart 2017

Het OM heeft de aangifte van de VtdK tegen magnetiseur Van Dommelen geseponeerd omdat er niet voldoende hard bewijs zou zijn. Dat is vreemd.

artikelen - 07 april 2016

Alle gezondheidskundige handelingen van BIG-geregistreerde artsen zijn voortaan weer vrijgesteld van btw.