VU weigert VtdK-vragen te beantwoorden over chiropractieleerstoel

Openbaarheid, transparantie zou anno 2025 bij iedere zichzelf respecterende universiteit hoog in het vaandel moeten staan. Maar bij de Vrije Universiteit (VU) even niet. Rector Magnificus Jeroen Geurts weigert het bestuur van de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) te vertellen wie in de commissie heeft gezeten die chiropractor Sidney Rubinstein heeft benoemd tot hoogleraar op een leerstoel die nota bene voor de helft wordt gefinancierd door een kwakzalver-organisatie, de Nederlandse Chiropractoren Associatie (NCA), de belangenvereniging van zo’n 500 in Nederland werkzame chiropractors; de VU financiert de andere helft.

We geven geen namen van de benoemingscommissie vanwege privacy-overwegingen, maakt Geurts zich er als een Jantje van Leiden vanaf in een brief aan het bestuur van de VtdK; de VU mazzelt omdat ze zich als private rechtspersoon niet hoeft te houden aan de Wet Open Overheid (WOO), de vroegere WOB zoals andere universiteiten als de Amsterdamse UvA. ‘Dit past niet bij een hoogwaardige wetenschapsbeoefening in een open samenleving,’ is het antwoord daarop van een teleurgestelde VtdK-voorzitter Hans Vemer in een kort briefje aan de VU-rector magnificus.

Het bestuur van de vereniging vindt de benoeming van een chiropractor tot hoogleraar niet rijmen met de wetenschappelijke normen en waarden van de Vrije Universiteit. Waar is de wetenschap bij de VU gebleven, is de basale vraag van de VtdK in de kritische brief aan Jeroen Geurts. Chiropractie is een alternatieve behandelwijze, er is geen wetenschappelijk bewijs voor positieve klinische behandelresultaten, aldus het bestuur. Chiropractie komt niet voor als behandeloptie in richtlijnen van huisartsen en specialisten, aldus het VtdK-bestuur in zijn brief aan de VU.

Geen groter effect

Rubinstein, al langer werkzaam als onderzoeker op de VU, heeft sinds 1993 een chiropractie-praktijk in Soest. Hij meldt al jaren in artikelen dat chiropractie – Spinal Manipulative Therapy (SMT) – geen groter effect heeft dan andere behandelingen. Toch moet er volgens Rubinstein steeds opnieuw onderzoek naar worden gedaan waarover het VtdK-bestuur zijn verbazing uitspreekt. De hoogleraarsbenoeming is volgens de VtdK een politieke reclamestunt voor een zinloze alternatieve behandelwijze. Geurts gaat niet inhoudelijk in op vragen van de VtdK. Zijn antwoord is netjes en formeel maar op de vraag over de benoemingscommissie komt geen antwoord, wat tamelijk onbevredigend is.

Het VtdK-bestuur heeft naar aanleiding van de hoogleraarsbenoeming een brief gestuurd aan het bestuur van de Nederlandse Orthopedische Vereniging  (NOV) met de vraag  naar haar visie over chiropractie en of deze alternatieve behandelwijze af- of aangeraden wordt in richtlijnen van de beroepsgroep. De relevantie van deze vraag is helder: de chiropractorsvereniging NCA streeft ernaar om haar behandelwijze als eerstelijnszorg erkend te krijgen. De VtdK-brief aan de NOV is mede-ondertekend door enkele orthopedisch chirurgen. De NOV heeft nog niet geantwoord.