Zwangerenportaal.nl promoot kwakzalverij

Stel, je bent zwanger, je gaat naar een verloskundige en die adviseert je in te schrijven bij de website Zwangerenportaal.nl. Daar kun je informatie en allerlei kortingsbonnen vinden, is haar/zijn idee daarachter. De website oogt betrouwbaar, bovendien staat er vermeld dat de mensen die aan het zwangerenportaal verbonden zijn ’reguliere medische kennis hebben’.

Een wat nadere blik leert echter dat de meeste medewerkers van de site niet verder komen dan de medische kennis die ook leken hebben.

Zwangerenportaal.nl heeft tot doel ‘zwangeren optimaal te informeren over hun eigen zwangerschap’, is te lezen op de website. Zwangerenportaal.nl is een bedrijf met drie eigenaren. ICT-specialist Joost Martens is de administratieve contactpersoon/beheerder van de website. Zo’n vijfhonderd praktijken en ziekenhuizen – vooral verloskundigen – maken gebruik van Onatal-software van zijn bedrijf MicroWare Automatisering in Berkel en Rodenrijs. Patiënten kunnen een account aanmaken en zo een eigen zwangerschapsdossier bijhouden. In het pakket zit ook een agenda. De website zwangerenportaal.nl geeft verder toegang tot cadeaubonnen en korting op baby-gerelateerde producten, van bijtring tot Albelli-fotoboeken.

Op de website staan een aantal leuke verhalen, goede tips en betrouwbare informatie. Ogenschijnlijk niets aan de hand. Helaas is er op de site ook misleidende informatie te vinden en een boel onzin over kwakzalverij. Het lijkt een paard van Troje: aanbieders van onbewezen handelingen, acupuncturisten, reflexzone-aanbieders, reiki-aanhangers, osteopaten, haptonomen liften mee op de goede informatie die ook op zwangerenportaal.nl te vinden is.

Medisch specialisten?

Echt oppassen moet je bij de aanduiding ‘medisch’ op de site. Wanneer leken/patiënten lezen dat de informatie op de website is ‘geverifieerd door de (medisch) specialist’ dan denken ze dat het om een internist of gynaecoloog gaat. Tot zeer recent begon hier de misleiding. De suggestie werd gewekt dat een aantal adviezen afkomstig was van een medisch specialist. Dit bleek niet waar te zijn.

Een bloemlezing over het vele onkruid op de website, daar geplaatst onder verantwoordelijkheid van de beheerder:

– Op de homepage een verwijzing naar een stuk over vitamines en supplementen: calcium, ijzer, vitamine B12, vitamine D. Het zijn geen slechte adviezen maar die hoor je van je verloskundige te krijgen. Magnesium en zink worden ook genoemd: dit kan geen kwaad, maar er is echter geen enkel bewijs dat slikken ervan zin heeft. Gelukkig wordt vermeld dat bij een normaal dieet supplementen niet nodig zijn. Wanneer je echter kiest voor ‘baat het niet… enz’ dan word je onnodig op kosten gejaagd.

– er staat een artikeltje op de site over hooikoorts bij baby’s: het zijn geen gevaarlijke dingen, maar allergieën komen op zo’n jonge leeftijd niet voor! Het nut van dit stuk ontgaat ons.

– op de site staan video’s over yoga: yoga-oefeningen hebben geen nut, ze kunnen gelukkig ook geen kwaad.

– op de website staat dat om een bevalling op te wekken ‘reflexzone therapie’ en acupunctuur gebruikt zouden kunnen worden. Er staat weliswaar de waarschuwing bij dat niets zeker is, maar toch… Voor je het weet, gaat een hoogzwangere vrouw die wil bevallen, zich laten betasten en prikken, zonder resultaat.

– volgens de website zou bij stuitligging met acupunctuur de baby kunnen worden gedraaid naar hoofdligging, mits toegepast bij 33-34 weken amenorrhoe. Er is echter geen enkel bewijs dat keren naar hoofdligging na acupunctuur meer gebeurt dan spontane kering.

– bij angsten tijdens zwangerschap wordt gewezen op ‘haptotherapie’. De website verwijst daarbij naar haptonomische zwangerschapsbegeleiding. Een vreemd advies.

– bij buikklachten, migraine, en een aantal andere zaken die weinig met verloskunde te maken hebben, wordt de zwangere geattendeerd op osteopathie, een notoire vorm van kwakzalverij.

– en voor evenwicht, rust en ontspanning, die ‘doorstraalt naar het ongeboren kind’ wordt – in de vorm van kletspraat – gewezen op reiki. 

Vals voorgelicht

Klanten worden vals voorgelicht als al deze zinloze handelwijzen worden aangeprezen als ‘nuttig’ en ‘goed’ voor de gezondheid van moeder en kind. En nu komt het, bij al deze beschrijvingen stond tot voor kort dat de beweringen waren geverifieerd door de (medisch) specialist. Het motto blijkt echter te zijn: ‘Wij van wc-eend adviseren wc-eend’.

Bij acupunctuur is dit de Nederlandse Vereniging voor Acupunctuur. In het bestuur van deze vereniging zit één algemeen arts. Niet duidelijk is of en zo ja door welke medisch specialist deze informatie geverifieerd werd.

Bij haptonomie en haptotherapie blijkt dit een haptotherapeute te zijn, Désirée Joosten met een praktijk in Utrecht. Ze is geen arts, laat staan medisch specialist.

Voor reflexzone-therapie wordt verwezen naar de Nederlandse Vereniging voor Reflexzone Therapie (VNRT). Ook hier is geen arts in beeld.

Bij osteopathie staat een verwijzing naar de Nederlands Vereniging voor Osteopathie (NVO). Hier wordt alweer geen arts genoemd.

Bij reiki is de ‘specialist’ Kristel Tatje. Ze is holistisch therapeute met een praktijk in Alpen aan de Rijn, Inner Zelf. Ze werkt met reiki, bij kinderen en ook bij dieren. Niet onvermeld mag blijven dat de reiki-therapeute ook engelen-cursussen geeft. Daar leer je in contact te komen met engelen; samenwerken met engelen vormt een onderdeel van deze cursus.

Deskundigen

Nadat wij, in het kader van hoor en wederhoor, een concept van dit stuk hadden toegestuurd aan zowel de (niet praktiserende) verloskundige David Borman als aan (mede)eigenaar van de site Joost Martens, werden alle verwijzingen naar een (medisch) specialist een dag later vervangen door ‘onze deskundige’. Het zijn overigens dezelfde personen die eerst werden betiteld als (medisch) specialist. Wij van wc-eend adviseren dus nog steeds wc-eend.

Enige dagen later kwam er een e-mailreactie van zwangerenportaal.nl, zonder naamsvermelding van de schrijver overigens. Op de site wordt slechts informatie gezet over ‘alternatieve geneeswijzen’, aldus de anonieme briefschrijver. ‘Dit is geen promotie van kwakzalverij’, laat hij weten. In de e-mail staat de belofte dat een deel van de informatie opnieuw zal worden gecontroleerd door een (de?) ‘deskundige’. Afwachten dus.

Helemaal knettergek is de beschrijving op de website over een zwangerschapsketting. We lezen: ‘een lange ketting met een belletje eraan ter hoogte van je buik. De ketting, ook wel bekend als de bola-ketting of babybel, rinkelt wanneer je gaat bewegen en tikt dan zachtjes tegen de buik. Het dragen van een zwangerschapsketting kan geen kwaad, mits de ketting op de juiste hoogte wordt gedragen. Baby’s hebben vaak de neiging om op het geluid af te gaan. Wanneer de ketting tegen het einde van de zwangerschap te hoog hangt, kan dit een stuitligging veroorzaken.’

De dag na onze e-mail aan mede-eigenaar Joost Martens is aan de tekst toegevoegd dat stuitligging door een belletje weliswaar niet medisch bewezen is, maar dat dit berust op ervaring van zwangere vrouwen.

Stuitligging

Medici van de VtdK komen met de volgende geruststelling: niemand hoeft bang te zijn voor een stuitligging door een belletje.

Er is niets mis met het geven van goede informatie. Maar door ook allerlei vormen van kwakzalverij te promoten worden zwangeren op een dwaalspoor gezet. Het zou zwangerenportaal.nl sieren als ze zich zou distantieren van kwakzalverij en van kwakzalvers die hun onbewezen commerciële diensten op de website aanbieden en zich daar als ‘medisch specialist’ betitelden en nu als ‘deskundige’.