De shortlist van kandidaten voor de Meester Kackadorisprijs 2007

De
prijs is, zoals bekend, bestemd voor ‘instellingen, personen of
ondernemingen die in belangrijke mate hebben bijgedragen aan de
verspreiding in daad, woord of geschrift van de kwakzalverij in
Nederland’ (voor het complete reglement zie NTtdK, 2, 2003: 1-2).
In 2003 viel de prijs ten deel aan de grote ziektekostenverzekeraar
Zilveren Kruis Achmea, in 2004 aan de Bommelse huisarts Paul van
Dijk, terwijl in 2005 Telegraaf-journalist Steenhorst de
onbetwiste prijswinnaar werd. Vorig jaar ontving ZonMW-directeur Henk
Smid de trofee. De acht genomineerden zijn inmiddels per brief op de
hoogte gesteld van hun kandidatuur. Op zaterdag 27 oktober zal,
voorafgaand aan het middagsymposium, de winnaar worden bekend
gemaakt, waarna deze – indien aanwezig – in de gelegenheid zal worden
gesteld een kort dankwoord uit te spreken. Wellicht dat sommige leden
teleurgesteld zijn nu zij niet de door hen aangedragen kandidaat in
de shortlist zien prijken. De jury laat weten dat zij de lijst niet
al te lang wil/kan maken en dat sommige inzendingen te laat kwamen om
nog te kunnen worden meegewogen. Afvallers van nu zijn wellicht
geschikt om volgend jaar opnieuw aangemeld te worden.

GroenLinks
In
het verkiezingsprogramma van GroenLinks voor de afgelopen
verkiezingen in november 2006 stond een uitgebreide paragraaf over
haar standpunt inzake alternatieve behandelwijzen. GroenLinks wil dat
er een wettelijke registratie komt voor alternatieve behandelaars
omdat door registratie serieuze alternatieve genezers zouden zijn te
onderscheiden van kwakzalvers. Daarnaast wil GroenLinks dat er meer
onderzoek gedaan wordt naar alternatieve geneeswijzen, dit terwijl er
wereldwijd al duizenden goede onderzoeken met negatief resultaat zijn
gedaan naar vele vormen van alternatieve behandelwijzen. Het volgende
citaat getuigt van een huiveringwekkende domheid: ‘Het kabinet
beschouwt de alternatieve zorg als onwetenschappelijk en daarom
onzinnig. De patiënten die er gebruik van maken, zijn kennelijk dom.
Dat terwijl één op de drie Nederlanders wel eens een alternatieve
behandeling ondergaat en meer dan de helft van alle Nederlanders
homeopathische medicijnen in huis heeft. Desondanks worden
alternatieve genezers en geneeswijzen niet erkend én niet
gecontroleerd.’ Gelukkig staat GroenLinks praktisch alleen met haar
pro-alternatieve standpunt. CDA, VVD en PvdA, zitten op het punt van
alternatieve therapieën redelijk op een lijn. Zij staan veel
afwijzender tegenover alternatieve behandelaars dan GroenLinks,
terwijl de SP het meest duidelijke afwijzende standpunt heeft: alleen
bewezen werkzame behandelingen moeten worden vergoed.

KNMG-district
VI te Rotterdam
De KNMG is op papier een democratische
organisatie, waarbij het hoofdbestuur wordt geïnformeerd en
aangestuurd vanuit de districten. Helaas is de werkelijkheid dat er
binnen de artsenorganisatie maar weinig mensen te vinden zijn die
bereid zijn dit toch zeer belangrijke werk op zich te nemen. Het
aantal actieve leden is maar klein en het beleid van een heel
district of zelfs een hele regio kan worden bepaald door een
betrekkelijk toevallig samengesteld bestuur, bestaand uit slechts
enkele personen. In Rotterdam wordt het district bestuurd door
voorzitter dr. C.P. Kaiser, o.m. bijgestaan door regioambassadeur
Jans. Beiden zijn zeer pro-alternatief en de laatste praktiseert
zelfs kleurentherapie, orthomoleculaire en natuurgeneeswijze. Onder
het nog altijd respect afdwingende blazoen van de KNMG organiseerde
dit district in 2006 en in 2007 de Fusioncongressen, ruimhartig
gesubsidieerd door Vogel, Ortho, VSM en NatuurApotheek, waar op
kritiekloze wijze alternatieve geneeswijzen werden aangeprezen. Onze
webredacteur Ter Borg betitelde dit district zelfs als ‘afvallig’
en men moet hem hier volmondig gelijk geven.

Lentis
Lentis
is de voortzetting van de GGZGroningen onder zijn nieuwe en wervend
bedoelde naam. Deze GGZ, die op vijf Noordelijke locaties in de
psychiatrie actief is, is opgedeeld in vijf zorggroepen en een ervan
wordt Welnis genoemd. Deze zorggroep lijkt in de greep van de
kwakzalverij te zijn gekomen, want men laat zich daar – net als in
het vorig jaar genomineerde Slotervaartziekenhuis – inspireren door
wat men noemt de wereldwijde beweging van de ‘Integrative
medicine’. Daaronder verstaat men o.m. een open en kritische
houding naar alle disciplines en systemen (regulier, alternatief,
complementair) op basis van evidence-based medicine en het creëren
van een ‘healing environment’ waarin biologische, emotionele,
mentale, sociale, maar ook energetische, ecologische en spirituele
aspecten van de persoon betrokken worden. Behalve hulpverlening aan
de minder ernstig psychiatrische klant in het Centrum voor Integrale
Psychiatrie, waar men ook antwoord krijgt op zijn zingevingsvragen,
organiseert Welnis sinds 2006 jaarlijks een congres te Groningen.
Temidden van enkele argeloze sprekers uit de reguliere geneeskunde
domineren daar kopstukken uit de alternatieve geneeskunde als de
Tibetaanse Lama Gangchen Rinpoche, neuroacupuncturist Keppel
Hesselink, TNO-chemicus Van der Greef met zijn liefde voor de Chinese
geneeskunde, de Winschoter psychiater Hoenders en een Amerikaan
verbonden aan het verschrikkelijke NCCAM (zie ook NTtdK 2, 2007:
11-14). Men laat zich daarbij schaamteloos sponsoren door de
orthomoleculaire leverancier Smeets & Graas, voor al uw
supplementen en omega-3 pillen, en de Alkmaarse homeopathiefabrikant
VSM, een oude bekende van onze Vereniging.

Nederlandse
Patiënten Consumenten Federatie (NPCF)
Deze organisatie wil
van patiënten consumenten maken, dat wil zeggen dat passieve
ziektelijders actieve zorggebruikers moeten worden. Wat daarmee wordt
bedoeld, maakt haar directeur, drs. Iris van Bennekom, duidelijk:
‘complementaire en alternatieve geneeswijzen’ dienen in het
basispakket van de zorgverzekeringen te worden opgenomen. Het huidige
basispakket is namelijk gebaseerd op het aanbod aan zorg, terwijl de
NCPF van mening is dat het pakket juist moet uitgaan van de vraag
naar zorg. In de praktijk is dit de vraag naar complementaire
behandelwijzen. Een moderne variant van het aloude ‘u vraagt en wij
draaien’ principe. Via een aanvullende verzekering
patiënten/consumenten extra te laten betalen voor complementaire
zorg geeft volgens mevrouw Van Bennekom geen pas, want met name de
vele chronisch zieken hebben daarvoor niet altijd de financiële
middelen. Wanneer het gaat om het bepleiten van een dergelijke
uitbreiding van het basispakket is de NPCF in de persoon van mevrouw
Van Bennekom alom present. Zo was zij onder andere prominent aanwezig
op een door de FNV en de de vereniging voor ‘Complementary and
Alternative Medicine’ georganiseerd congres, waar ‘de
zorgconsument met al zijn ervaringsdeskundigheid op het gebied van de
zorg’ centraal stond. Daar werd zelfs gedebatteerd over de stelling
dat als complementaire en alternatieve geneeswijzen niet in het
basispakket werden opgenomen, de burger ernstig werd belemmerd in
zijn keuzevrijheid. Van de aldaar aanwezigen was 85% het met deze
stelling eens, onder wie uiteraard Van Bennekom van de NPCF.

Drs.
E. Nijpels, commissaris der koningin in Friesland
De heer
Nijpels zit, na een niet altijd even succesvolle carrière als
VVD-politicus (waarin Bolkestein hem er eens van betichtte een
‘karakterachterstand’ te hebben), al weer geruime tijd op het
pluche in Leeuwarden. Onder zijn leiding en met zijn instemming
beging Gedeputeerde Staten van Friesland in 2007 de enormiteit te
denken dat acupunctuuronderwijs aan de Christelijke HBO Leeuwarden
een belangrijke economische impuls voor de provincie zou kunnen gaan
betekenen. Het op te richten Kenniscentrum Toegepaste Chinese
Geneeskunst kreeg van GS een financiële garantieregeling, die tot €
100.000,zou kunnen oplopen. Op een uitvoerig beargumenteerde
protestbrief onzerzijds tegen deze verspilling van publieke middelen
reageerde Nijpels met een nietszeggend drieregelig briefje.

De
pensioenfondsen ABP en PGGM
Beide pensioenfondsen hebben in
2006 op argeloze wijze hun naam geleend aan een commerciële uitgave,
getiteld Pensioengids 2005/2006, die volgens uitgever Driessen ‘alle
informatie bevat die de senior nodig heeft’. In deze uitgave met op
de cover de logo’s van beide pensioenfondsen ritselt het van de
kritiekloze aanprijzing van kwakzalverijen als ayurevedische massage,
HPU-diagnose, energetische geneeskunde, Quantum Touch, Bach
bloesemtherapie, homeopathie, biochemische celzouttherapie en
colonhydrotherapie. Men vermeldt ook de adressen waar deze zegenrijke
therapieën kunnen worden bekomen. Grove onjuistheden als de bewering
van de firma ASL Medica dat mensen van boven de 45 jaar voor hun
gezondheid voedingssupplementen zouden moeten gebruiken, worden
afgewisseld met de mededeling dat ‘opname van pompoenpitolie voor
mannen en extracten uit de teunisbloem voor vrouwen’ sterk worden
aanbevolen. Ook rept men van ‘optimalisatie van de biologische
beschikbaarheid van de aangeboden inhoudstoffen’. Schandalig was
ook de opmerking dat homeopathie ‘een milde en effectieve manier is
om mensen te genezen’. Geloven de ABP- en PGGM-bestuurders dat
werkelijk? Ouderen vormen een gemakkelijk doelwit voor kwakzalvers
met hun vele chronische kwalen waarvoor de reguliere geneeskunde soms
geen goede oplossing biedt. Juist daarom zou de Pensioengids op dit
punt helderheid moeten verschaffen en niet aan allerlei kwakzalverij
vrij baan moeten geven. De VtdK drong er bij beide fondsen op aan een
rectificatie te sturen om te voorkomen dat de aangesloten
pensioentrekkers hun zuurverdiende geld zouden uitgeven aan
waardeloze behandelwijzen, maar beiden weigerden dat met de
mededeling zich niet verantwoordelijk te voelen voor de inhoud van de
gids.

UMC
Zorgverzekering (voorheen IZA/AZ)
De Vereniging tegen de
Kwakzalverij heeft aan de zorgverzekeraars herhaaldelijk gevraagd een
einde te maken aan de koppelverkoop van alternatieve behandelwijzen
in hun aanvullende verzekeringspakketten. Ook de Raad voor de
Volksgezondheid en Zorg adviseerde in 2005 in zijn rapport Medische
diagnose: kiezen voor deskundigheid om er bij de verzekeraars op aan
te dringen dat alternatieve hulp altijd los moet kunnen worden
verzekerd, dus nooit als gedwongen onderdeel van een groot aanvullend
pakket. In hetzelfde jaar sprak minister Hoogervorst zijn afkeuring
uit over de koppelverkoop van alternatieve behandelwijzen in de
aanvullende verzekeringspakketten. Er zijn tot nu slechts enkele
ziektekostenverzekeraars die de mogelijkheid hebben geboden om deze
behandelwijzen apart te verzekeren. Men zou mogen verwachten dat
juist de Ziektekostenverzekeraar van de Universitaire Medische Centra
(UMC zorgverzekering) het personeel van deze wetenschappelijke
instellingen in staat zou stellen een aanvullend verzekeringspakket
te kiezen met uitsluiting van alternatieve behandelwijzen. Het
tegendeel is het geval: de verzekeraar biedt geen enkel aanvullend
pakket zonder alternatieve behandelwijzen aan. Oproepen om hier
verandering te brengen heeft de UMC zorgverzekering aanvankelijk
zelfs afgewezen. Begin 2006 liet de verzekeraar na een oproep door de
Raad van Bestuur van het Erasmus MC weten dat in 2007 aan de
ongewenste koppeling van alternatieve behandelwijzen in het pakket
een einde zou worden gemaakt. Dat is niet gebeurd. Desgevraagd liet
de verzekeraar ons weten dat de directie en bestuurscommissie UMC
onlangs besloten hebben de bestaande pakketten niet te wijzigen. In
plaats van het goede voorbeeld te geven dwingt deze zorgverzekeraar
de UMC´s een verzekering voor onwerkzame behandelingen af en werkt
zo mee aan de bevordering van de kwakzalverij.

Website
Kiesbeter
Kiesbeter, de website bijgehouden door het RIVM,
volgt nog steeds het ideaal van de wet-BIG: de kwaliteit van de
zorgverlening bevorderen en de burger beschermen tegen ondeskundig en
onzorgvuldig handelen van zorgverleners, nu de burger de vrije keuze
van geneeswijze heeft. De werkelijkheid is natuurlijk dat iedereen
genezer, zorgverlener, homeopaat, craniosacraaltherapeut,
orthomanueel psychosebestrijder of qi-specialist kan heten.
Door dit fenomeen onbenoemd te laten, en ook nog iriscopie,
homeopathie, megavitaminetherapie en andere kwakzalverijen te blijven
beschrijven zonder daar per stuk een vergelijkend waardeoordeel over
uit te spreken, blijft het kennelijk wat wereldvreemde RIVM deze
ongewenste bijverschijnselen van de wet-BIG legitimeren. De
verbeteringen die vorig jaar zijn ingevoerd zijn voornamelijk van
cosmetische aard en daarom volgt een hernieuwde nominatie na de
eerdere van vorig jaar.