Nominaties Meester Kackadorisprijs 2008

De Vereniging tegen de Kwakzalverij heeft dit jaar een vijftal personen en instellingen genomineerd voor de Meester Kackadorisprijs. Deze prijs, die in 2003 voor het eerst werd uitgereikt, is bedoeld voor een persoon of instelling die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de bevordering van de kwakzalverij in Nederland. Dit jaar zijn onder meer een publieke omroep, een belangrijke verzekeringsmaatschappij en een rector magnificus van een vooraanstaande universiteit genomineerd. De jury maakt hieruit op dat de kwakzalverij definitief doorgedrongen is tot de ‘bovenwereld’ en vindt dat een reden tot grote zorg.

AZIVO

In 2005 startte ziektekostenverzekeraar AZIVO samen met de ayurvedische arts Victor Manhave een zogenaamd pilotproject waarin patiënten met diabetes en overgewicht zouden worden behandeld. Hij geeft absurde adviezen, zoals warm water drinken en nooit ongekookt voedsel eten. De patiënten krijgen een doos vol ayurvedische kruiden mee waarvan de herkomst en de samenstelling onbekend zijn. In wetenschappelijke tijdschriften zijn veel artikelen verschenen met waarschuwingen over ernstige verontreinigingen met toxische zware metalen (lood, arseen, kwik) van ayurvedische middelen. Uit niets blijkt dat het project is geëvalueerd door ter zake deskundige diabetologen, publicaties ontbreken dan ook. Het is raadselachtig dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg hier niet ingegrepen heeft, maar nog raadselachtiger is het dat een gerenommeerde verzekeringsmaatschappij actief betrokken is bij een vorm van ernstige kwakzalverij.

Prof. dr. Lex Bouter, rector magnificus Vrije Universiteit

Lex Bouter (1956) werd in 2007 benoemd tot rector magnificus van de VU en terwijl bij de meeste medische managers en bestuurders de wetenschappelijke productie stil valt, verraste hij in mei 2008 vriend en vijand met een artikel waarin hij de conclusie trok dat acupunctuur de resultaten van IVF zou verbeteren. Bouter stond al lang bekend als een man met twee gezichten: enerzijds een onberispelijke epidemioloog met talrijke mooie publicaties in serieuze tijdschriften, anderzijds iemand met een liefde voor alternatieve geneeswijzen, die hij altijd maar weer het voordeel van de twijfel gunt. Zo gaf hij leiding aan een verkorte cursus wetenschappelijk onderzoek aan vijftien alternatieve artsen, een cursus die zoals te verwachten was tot nu toe nog niets opgeleverd heeft. Gezien de al lang bestaande belangstelling van de VU voor kwakzalverij is de benoeming van Bouter tot rector magnificus wellicht minder vreemd dan het lijkt. De Vrije Universiteit heeft daarmee een ‘devil in disguise’ binnengehaald die serieus denkt dat er twee soorten geneeskunde zijn, een reguliere en een ‘complementaire’.

Mix Media BV, Uitgeverij te Harderwijk

Deze uitgeverij produceert het op de leek gerichte medische tijdschrift GezondNu (oplage 92.000), het grootste maandblad over gezondheid van Nederland. Naar eigen zeggen schrijft het blad over ‘gezondheid, voeding, psyche en lifestyle, met zinvolle informatie op een aantrekkelijke en ontspannen manier gebracht’. Het blad GezondNu heeft een aantrekkelijke opmaak met mooie glossy illustraties en wordt journalistiek gemaakt. Het verraderlijke aan de geboden informatie is dat er een mix wordt geboden van propaganda voor alternatieve geneeswijzen en interviews met argeloze en ijdele medici, die zich laten interviewen en niet beseffen in welk vaarwater zij zich begeven. Vaste medewerkers van het blad zijn de homeopathisch huisarts Metta Hofstra, de zgn. medisch journalist (en helper van de HPU-genezer Kamsteeg) Toine de Graaf, de natuurarts Johan Bolhuis, de ‘gevallen’ psycholoog Diekstra, de zakenman-apotheker Gert ‘Ortho’ Schuitemaker, de natuurarts Durk Meijer, terwijl incidenteel ‘Professor’ Jan Keppel Hesselink medewerking verleent.

Rectificatie:

Op grond van verouderde informatie hebben wij ten onrechte in de shortlist van kandidaten voor de Meester Kackadorisprijs 2008 vermeld dat uitgeverij Mix Media BV voor 100% in bezit is van Biohorma BV. Deze vermelding is onjuist. Het bovenstaande is aan deze correctie aangepast.

NCRV

De NCRV heeft een uiterst kwalijke reputatie op het gebied van bevordering van de kwakzalverij. Notoire alternatieven als Rama Polderman (acupunctuur), Van der Upwich (natuurgeneeskunde), Van der Bijl (manuele geneeskunde), Mellie Uyldert (kruidenvrouwtje) en Vrijlandt (homeopathie) kregen gratis zendtijd. In 1989 en 1990 figureerde ‘Klazien uut Zalk’ in het programma Passage met haar wartaal over gezond eten en gezonde kruiden. In 1991 en 1992 betaalden homeopathische firma’s het NCRV-programma Natuurlijk genezen vrijwel volledig en voor deze sluikreclame werd de omroep – nadat onze Vereniging dit aanhangig had gemaakt – in 1991 beboet door het Commissariaat voor de Media.

Geheel in overeenstemming met deze NCRV-traditie werden in het voorjaar van 2008 onder de titel Uitgedokterd?! niet minder dan zeven uitzendingen gewijd aan alternatieve behandelwijzen. In de eerste zes werden voorbeelden getoond van behandelingen van patiënten door alternatieve behandelaars, de zevende uitzending behelsde een discussieprogramma. Bij de aandoeningen waar in het programma sprake van was (migraine, darmklachten, diabetes, chronische lage rugpijn, etc.), is er geen splinter van een bewijs voor de werkzaamheid van de getoonde alternatieve behandelingen. Over de risico’s van de alternatieve behandelingen werd nauwelijks gerept. Kwalijk is vooral dat in Uitgedokterd?! geen onafhankelijke deskundigen, te weten medisch specialisten, aan het woord kwamen die hun mening konden geven over de getoonde behandelingen. Te vrezen valt dat veel kijkers met vergelijkbare klachten als in het tv-programma (eczeem, nekpijn en gewrichtsslijtage, suikerziekte, migraine, lage rugpijn etc.) op het verkeerde been worden gezet en een heilloos avontuur zullen ingaan in de hoop op genezing.

De NCRV heeft met de serie Uitgedokterd?! maar ook met vergelijkbare programma’s in het verleden, op ongeëvenaarde wijze de kwakzalverij bevorderd. De Vereniging heeft bij de Raad voor de Journalistiek een klacht ingediend tegen de NCRV wegens ernstige misleiding van het publiek met haar programma Uitgedokterd?!

Zie ook:

Voorbeschouwing Uitgedokterd?!

Aflevering 1 Osteopathie, hypnotherapie, levendbloedanalyse, Trudy Vlot.

Aflevering 2 Ayurveda, orthomanuele therapie, ooracupunctuur, Victor Manhave, Jacqueline Rang.

Aflevering 3 Klysma, osteopathie, antroposofie, Jaap Reijntjes, Peter Staal.

Aflevering 4 Homeopathie, ooracupunctuur, ayurveda, Jan Scholten, Victor Manhave.

Aflevering 5 Acupunctuur, osteopathie, hypnotherapie (?)

Aflevering 6 Homeopathie, feldenkraistherapie, acupunctuur, Jan Scholten.

Aanklacht

Vereniging van Artsen Automobilisten (VVAA)

Deze in 1924 opgerichte organisatie van medici en paramedici telt ruim 90.000 leden, die vooral lid zijn wegens de aantrekkelijke verzekeringspakketten en culturele activiteiten die men organiseert. Het ledenblad Arts & Auto heeft een onafhankelijke redactie en is doorgaans zeer lezenswaardig. Het bevat ook advertenties en maakte begin 2008 een ernstige faux pas door een advertentie te accepteren van het beruchte Van Rein Instituut, dat de Engelse kwakzalver Dr. Perrin naar Nederland haalde voor een eendaagse cursus waarin men kan leren hoe ME kan worden behandeld met ‘stevige lymfedrainage en craniale technieken’. Ernstiger is dat ook de VVAA zich in zijn ziektekostenverzekeringspakketten schuldig maakt aan de zogenaamde koppelverkoop van aanvullende zorg en alternatieve geneeswijzen. Als men naast het basispakket ook huisartsenzorg wil verzekeren, dan kan dat alleen als men ook alternatieve geneeswijzen wil meeverzekeren! (Om deze reden werd de VVAA ook in 2006 al eens genomineerd). In het eenvoudigste aanvullende pakket zitten reeds honderden euro’s voor antroposofische en homeopathische medicatie, alsmede 12 zittingen bij de osteopaat. Deze laatste beroepsgroep wordt bovendien ook als volwaardig lid geaccepteerd en dat terwijl men statutair slechts medische en paramedische beroepsbeoefenaren accepteert. Chiropractors kunnen ‘slechts’ buitengewoon lid zijn, maar die horen in een VVAA net zomin thuis als osteopaten. Er bestaat dus bij de VVAA een ernstige en kwalijke vermenging van reguliere en alternatieve geneeskunde.

De prijs wordt uitgereikt tijdens het jaarlijks symposium van de Vereniging tegen de Kwakzalverij op 25 oktober 2008 om 13.30 in het Bethaniënklooster te Amsterdam.

Het programma van het symposium is te vinden op de website van de Vereniging.

Informatie: Dr. C.N.M. Renckens; 0229-217692; 06-51187133;

Prof. dr. F.S.A.M. van Dam: 06-20616743.

e-mail: secretariaat@kwakzalverij.nl

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.