Juryrapport Meester Kackadorisprijs 2009

Tegelijkertijd echter zou het geweldig zijn als dit instituut bij gebrek aan medeplichtigen en aanjagers van de kwakzalverij een stille dood zou kunnen sterven. De jury zou dan geen werk meer hebben en zichzelf kunnen opheffen. Zo ver is het echter nog niet en ik wil met u de lijst nog eens doornemen. Ik doe dat in omgekeerde volgorde van verwijtbaarheid en afkeuring. De grootste zondaar – en daarmee de prijswinnaar 2009 – hoort u aan het eind.

Sandra Roelofs, de Georgische presidentsvrouwe, is wellicht in een moment van onoplettendheid in zee gegaan met de warhoofden van Homeopaten zonder Grenzen. Zij heeft hen daarmee een Salonfähigkeit verleend die ertoe leidde dat de NCDO (de Nationale Commissie voor internationale samenwerking en Duurzame Ontwikkeling) een subsidie van € 6.000 verleende. Ach, haar land heeft grotere zorgen en de banden zijn alweer verbroken. Dat de Zaanse kinderpsychiater Keizer op kosten van de Nederlandse belastingbetaler meerdere werkbezoeken aflegde aan Georgië om aldaar de homeopathische dwaalleer te verspreiden, dat blijft de jury mevrouw Roelofs, maar evenzeer de NCDO en minister Koenders wel aanrekenen.

Alleen van regionale betekenis is natuurlijk RTV Utrecht, die al vele jaren elke week haar microfoon leent aan een natuurgenezer, die van zijn gezond niet afweet. Toch staat deze nominatie tevens voor al die regionale krantjes en huis-aan-huisbladen, die als vehikel van kwakzalversadvertenties en advertorials toch veel eenvoudige lezers op het verkeerde been zetten. Prijswinnend is RTV Utrecht echter niet geworden.

Datzelfde geldt voor Achmea Zilveren Kruis, die grote verzekeraar die ooit als eerste de Meester Kackadorisprijs in de wacht sleepte, maar haar leven sindsdien niet gebeterd heeft. Men blijft alternatieve geneeswijzen verzekeren in de aanvullende polissen en bestaat het om in haar propagandablad Health een debat-artikel te schrijven, waarin de mening van een klassiek homeopaat even veel ruimte krijgt als die van een hoogleraar Infectieziekten, alsof het om twee even gezaghebbende opponenten gaat.

In het blad Medisch Dossier, een uitgave van de al eerder genomineerde uitgever van het New Age- en alternatief-geneeskundig blad Ode, staan veel stukken die zijn overgenomen van het Amerikaanse kwakzalversblad What doctors don’t tell you, een blad waarvan de sfeer doet denken aan de paranoia, waarmee bestrijders van vaccinaties die methode in een kwaad daglicht stellen. Maar wat What doctors don’t tell you u niet vertelt is dat men geen enkel gezaghebbend medicus in de redactie heeft die in wetenschappelijke kring serieus genomen wordt. Met selectief citeren uit de wetenschappelijke literatuur – er is voor elke alternatieve absurditeit wel ergens een professor te vinden die erin gelooft – wordt de lezer aldus geïmponeerd en valselijk voorgelicht.

Wij leven, dames en heren, in een cultuur waarin financiëel succes wel gelijk lijkt te zijn aan morele superioriteit, en waarin rijken als rolmodellen optreden en alleen al vanwege hun zakelijk succes als gezaghebbend worden beschouwd. Ik moge u even de dialoog tussen een Canadees en de kwakzalver Fulford (1852-1905 zie ook hier, webredactie) in herinnering brengen: You have no conscience!’, waarop de kwak antwoordde: ‘Most likely, but I have two millions of dollars’.

Makelaar Mens ontleent zijn gezag aan precies dit mechanisme en ontziet zich niet om fullblown kwakzalvers gastvrij in zijn tv-programma Business Class op RTL 7 te ontvangen. Omdat de jury tegelijkertijd van mening is dat zijn stem op medisch terrein nog niet als invloedrijk wordt ervaren, ontgaat hem de hoofdprijs.

Het Slingeland Ziekenhuis te Doetinchem heeft een prima reputatie en er worden zelfs aanstaande artsen en specialisten opgeleid. Des te onbegrijpelijker is het dat men in de medische staf aldaar een kwakzalver aan de borst koestert in de persoon van een anesthesist, die als pijnbestrijder en antirookbehandelaar Chinese acupunctuur toepast binnen de muren van zijn ziekenhuis. Het verzet hiertegen van regionale huisartsen en van een deel van de medische staf is overruled door de directeur van het ziekenhuis, de heer G.P.M. Huisman. Ook nadat de Vereniging tegen de Kwakzalverij met een goede onderbouwing had gemeld dat Chinese acupunctuur niet effectief is tegen chronische pijn, bleef de directeur bij zijn beleid en schoffeerde daarmee veel huisartsen in zijn regio, terwijl hij het aanzien van de medische stand schade toebrengt. De jury is daarover zeer verbolgen.

Hoge ogen gooide de Mediq-apotheek, bekend van de treurige tv-spotjes, waarmee een keten van 200 apotheken wordt aangeduid. Deze beursgenoteerde onderneming tracht zijn omzet te vergroten door niet alleen werkzame geneesmiddelen af te leveren, maar spant zich ook in om drogistenmiddelen te verkopen met het gezag van de apotheker. Is dat nog tot daar aan toe, ergerlijker is dat men ook schaamteloos homeopathische middelen aflevert en daarmee de gedragsregels van de koepel KNMP met voeten treedt. Zelfs die halfslachtige gedragsregels, die wel ruimte laten voor het afleveren van de sterk verdunde rommel, maar van de apotheker eisen dat hij de klant ongevraagd wijst op het ontbreken van enige werkzaamheid, gaan de Mediq-apotheker te ver. Geld verdienen aan de zieke mens, dat lijkt wel de missie van de Mediq-apotheker en de jury roept u op deze apotheken zoveel mogelijk te mijden. Alleen omdat er nog een sterkere kandidaat is ontgaat Mediq-apotheek dit jaar de prijs. Het scheelde maar een haar!

Onbetwiste winnaar toch is dit jaar een organisatie die door zeer veel VtdK-leden werd genoemd en die dit jaar inderdaad een kwalijke rol heeft gespeeld in de publieke opinie. Ik kan u niet verhullen dat de jury enige aarzeling had bij de uitverkiezing van deze organisatie, want het is traditie dat de Meester Kackadorisprijs wordt toegekend aan instanties of personen die de kwakzalverij weliswaar bevorderen, maar waarvan verwacht mag worden dat correctie mogelijk is en dat een beroep op een geweten of op wetenschappelijke gegevens effect heeft. Zelf kwakzalven leidt in het algemeen niet tot een nominatie voor deze prijs. De Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken is opgericht door homeopaten en antroposofen, van wie een aanzienlijk deel ook actief praktiseert. Daarnaast telt de achterban inmiddels veel mensen die zich door de paranoia van de NVKP’ers op sleeptouw hebben laten nemen en die ook lid zijn. En omdat het actief kwakzalven buiten het verband van deze vereniging gebeurt, heeft de jury ten slotte toch besloten aan de NVKP de prijs toe te kennen. Vaccinaties behoren tot de oudste effectieve medische ingrepen en zijn niet alleen zeer effectief, maar ook zeer veilig. Bestrijders van vaccinaties hebben dezelfde karakterstructuur als mensen die bang zijn voor gefluorideerd drinkwater, voor hoogspanningskabels en elektriciteit, alsmede voor bespoten fruit. Ondermijning van de vaccinatiegraad heeft in landen als Frankrijk en Engeland reeds tot sterfte onder niet-gevaccineerden geleid en dat gevaar dreigt ook in ons land. Propaganda van een organisatie als de NVKP, die op menig journalist en krantenlezer een serieuze indruk maakt, zou ertoe kunnen leiden dat het ook in ons land die kant opgaat. In de recente discussie over het vaccineren van jonge meisjes tegen baarmoederhalskanker was de NVKP prominent aanwezig en heeft zij zeker invloed gehad. Los van de wetenschappelijke vraag naar de voors en tegens van deze HPV-vaccinatie: de NVKP koos blindelings de zijde van de tegenstanders, zoals zij dat bij elke vaccinatie deed en doet. De hond van Pavlov, dames en heren, verbleekt erbij.

Mag ik de vertegenwoordiger van de NVKP vragen naar voren te komen om de trofee en het diploma in ontvangst te nemen?

Mede namens prof.dr. R.A.P. Koene en C.P. van der Smagt,

Mr. Th.J. Douma, voorzitter van de jury

Amsterdam, 10 oktober 2009