In memoriam Peter Bügel (1945-2013)

Hij is slechts 68 jaar geworden en overleed aan de gevolgen van een hersenbloeding. Bügel was 34 jaar als psycholoog verbonden aan de huisartsenopleiding in Groningen en was daarnaast vooral publicist onder meer in de Groninger Universiteitskrant, Intermediair, HP De Tijd, Parool en De Volkskrant. Bekend werd hij met het vele malen herdrukte boek Tactiek voor de huisarts (1986), dat – ook nu nog – veel nuttigs bevat voor elke arts. Volkskrantredacteur Martijn van Calmthout noemde hem op Twitter een ‘wonderlijke briljante man’. Briljant was hij zeker en zijn stukken werden gekenmerkt door vileine ironie, harde scepsis, fantastische humor en bijna-marxistische strengheid. Bügel was zeer productief.

Zijn interesse ging uit naar medicaliseren, placebo-effect, epidemiologie en aan het debunken van welgemeende medische adviezen. Hij was een Bourgondiër, die zijn persoonlijke afkeer van joggen, van matigheid in spijs en drank en van medische preventie (zoutgebruik, cholesterol, screening etc.) in messcherpe columns onderbouwde. Soms kreeg je het gevoel dat het predestinatiegevoel van de strenge godsdienst waarmee hij opgroeide op andere wijze terugkwam in de overtuiging dat het bezweren van oud worden en dood gaan zinledig was.

Hij schreef als bestuurslid ook enkele fraaie artikelen in het Actieblad tegen de Kwakzalverij. Namens de VtdK trad hij eenmaal met Jomanda in discussie: zij probeerde hem te magnetiseren: ‘Kijk mij aan, kijk mij aan!’, maar daar trapte Bügel niet in. Zijn scepsis gold niet alleen de beweringen van kwakzalvers, maar evenzeer die van de mooie beloften in bevolkingsonderzoek als de borstkankerscreening. Hij was daarover zeer kritisch, tot verontwaardiging van o.a. het Antoni van Leeuwenhoek-ziekenhuis (AvL). Zijn relativering van de opbrengsten van screening is echter inmiddels gemeengoed geworden. Hij zag dit al heel vroeg en had met zijn tegendraadse opvattingen heel vaak het gelijk aan zijn zijde.

Peter Bügel laat zijn vrouw, Joukje, achter; kinderen hebben zij niet.