Actieblad tegen de kwakzalverij 1982

Op deze site staat ook een alfabetische
inhoudsopgave van alle artikelen 1980-1992

Maart 1982, nr. 1

Avro’s
Televizier over paragnosten en de
ziekenfondsen
Jaap van Meekren en Wil Simon presenteren op 2
februari 1982 een programma naar aanleiding van de verlangens van
paranormale genezers (magnetiseurs) dat hun behandelingen door het
ziekenfonds betaald worden. Professor Muntendam (van het rapport)
vond die wens begrijpelijk: als de zieke niet na reguliere
behandeling en wel na alternatieve behandeling beter wordt, begrijpt
die niet waarom de eerste wel en de laatste niet vergoed wordt.
Professor B.S. Polak (waarnemend voorzitter VtdK) merkte op: Wat de
strijkers claimen als resultaat van hun behandeling kan de kritiek
van een wetenschappelijke benadering niet doorstaan, al kan de
patiënt zich subjectief beter voelen. De voorzitter van de
Nederlandse ziekenfondsen legde uit wat er komt kijken bij opneming
in het ziekenfondspakket: de beroepsbeoefenaren moeten zich
verenigen, er moet tuchtrecht zijn, de opleiding moet de goedkeuring
van de Inspectie voor de Volksgezondheid hebben, en pas dan geeft de
minister het groene licht.

Moerman-artsen zullen
gedragsregels opstellen
De moermanartsen klagen dat ze
belemmerd worden. Namens hen hebben op 20 november 1981 de kamerleden
H. (Minouche) Janmaat-Abee (CDA) Fred Borgman (CDA), en Erica
Verkerk-Terpstra (VVD) vragen gesteld, en die zijn op 22 december
1982 beantwoord door minister M.H.M.F. (Til) Gardeniers-Berendsen van
Volksgezondheid en Milieuhygiëne. De vragen luidden:

1. Deelt
de Minister de mening, dat het met de regelmaat van de klok aanklagen
van de leden van de Werkgroep Niet-Toxische Geneeswijzen (de
werkgroep waarin Moerman-artsen zijn verenigd), door de Geneeskundige
Inspectie van de Volksgezondheid onverenigbaar is met de officiële
uitspraak van de vorige Staatssecretaris van Volksgezondheid en
Milieuhygiëne “dat er geen sprake van vervolging van artsen is
alleen vanwege het feit dat een Moerman-dieet wordt voorgeschreven”
(laatste alinea van nr. 15 426, nr. 24) en de inhoud van de op 26
maart 1979 ingediende motie-Borgman hieromtrent? (Noot: Zie het
oktobernummer van “Amnesty” inzake dokter S. te B. [= H.A.M. Schram
uit Berlicum, zie Actieblad juni 1982.)

2. Is het beleid
ter zake sinds 9 april gewijzigd?

3. Zo neen, wil
respectievelijk kan de Minister dan bevorderen, dat – hangende het
door de Kamer gevraagde lopende onderzoek naar de Moermanmethode – de
zogenaamde Moerman-artsen niet belemmerd worden in hun
beroepsuitoefening?

Het artikel geeft het volledige antwoord
van de minister en merkt op dat er twintig moermanartsen zijn, en
dat er tegen vier een tuchtrechtklacht loopt, en dat om die redenen
de moermanartsen hun medewerking aan een onderzoek hebben
opgeschort.

Juni 1982, nr. 2

“Niet van deze
tijd”
Prof. Polak hekelt wetenschapsopvatting van
commissie-Muntendam
In zijn rede op de jaarvergadering
signaleert Polak dat de commissie alleen let op ‘goede trouw’ om
na te gaan of iemand een kwakzalver is. Maar niet alleen de bedrieger
is een kwakzalver, maar ook degene die het eerlijk bedoelt maar
volstrekt onkundig is. Juridisch valt de scheiding te maken: bevoegd – onbevoegd, inhoudelijk:
deskundig – ondeskundig. Dat is de visie van de KNMG. De commissie
vindt dat alternatieve genezers gekenmerkt zijn door holisme, maar de
werkelijkheid is dat vele reguliere artsen oog hebben voor ‘de hele
mens’ en vele genezers die lopendebandwerk doen. En wat betreft
wetenschap doet de commissie alsof het onbewezene al bewezen is; een
minderheidsstandpunt wordt weggemoffeld.

Ook prof.
Muntendam kent de keerzijde van de medaille
In Welzijn
memoreert Muntendam een kind met diabetes dat op advies van een
alternatieve genezer geen insuline meer gebruikte, en na drie dagen
dood was. Dat vindt hij schandelijk, evenals alternatieve therapieën
tegen kanker bij mensen die nog baat kunnen hebben bij reguliere
therapie.

Kritiek op rapport-Muntendam
De sectie
Geneeskunde van de KNAW vindt de uitgangspunten en de conclusie van
het rapport onjuist.

Grepen uit het gemengde nieuws
Een
homeopathisch arts is berispt door de tuchtrechter. Hij had het
penicillinevoorschrift van een andere arts voor een half jaar oude
baby afgeraden. De baby stierf aan longontsteking.

Kruiden:
je weet nooit wat je precies doet
De nieuwe buitengewoon
hoogleraar toxicologie aan de Universiteit van Amsterdam, F.A. de
Wolff, waarschuwt tegen kruiden. Het gehalte aan werkzame stof in
kruiden of zwammen kan enorm variëren, afhankelijk van de plaats
waar ze groeien. Maar de hoeveelheid die bij een bepaalde ziekte
nodig is, luistert soms erg nauw. Je weet ook vaak niet wat zo’n
kruid nog meer doet dan alleen die ene kwaal genezen.

Geen
genezing uit abrikozenpitten
Bij proeven met Laetrile
(amygdaline) met 156 patiënten met gevorderde kanker waren de
resultaten desastreus voor Laetrile, meldt Time: ze waren er
na drie maanden precies zo erg aan toe als vergelijkbare patiënten
die geen Laetrile krijgen. Na acht maanden was nog maar een vijfde in

leven.

September
1982, nr.3

Met vriendelijke woorden zet regering
rapport-Muntendam aan de kant
Wetenschappelijk onderzoek dient het
effect van alternatieve geneeswijzen aan te tonen
De medisch socioloog Cor. W.
Aakster, lid van de commissie en ook lid van werkgroep ‘Onderzoek’
van die commissie, riep meteen dat het schandalig was, en op 22 juli
schreef Muntendam in NRC Handelsblad dat de alternatieven weinig
hebben aan de vriendelijke woorden van de de regering, als die
tegelijk zegt dat het effect van ‘alternatief’ met
natuurwetenschappelijke middelen moet worden aangetoond, net zo als
de reguliere geneeskunde. Hij pleit ervoor dat ook de subjectieve
waardering van de patiënt wordt meegewogen.

Kruidenboeken
maken misbruik van “alternatieve hausse”
Paul van Dijk heeft twaalf kruidenboeken doorgenomen. Ze
spreken elkaar allemaal tegen en alles bij elkaar zijn er per kwaal
tientallen kruiden die daarvoor geschikt heten. Hij geeft het
voorbeeld van bronchitis. (Per kruid zijn er ook vele
toepassingen.)

Geheim van de wateren
Naar aanleiding
van de plannen om in Nieuweschans een kuuroord te stichten merkt de
Leidsche reumatoloog prof. dr. A. Cats op dat er uit onderzoek is
gebleken dat er bij kuuroordbezoek een duidelijk vakantie-effect is:
patiënten knappen ver weg niet organisch, maar wel psychisch op; dat
effect houdt wel zes maanden aan. Het onderscheid tussen ziekte en
welzijn wordt bij propaganda voor kuuroorden vaak
vergeten.

Stotteraars niet genezen
Len Del Ferro
beweert in zijn reclamemateriaal dat zijn stottertherapie bij 98
procent van de klanten succes heeft (in feite 54 van de 55 door hem
gepresenteerde gevallen). In feite kon hij geen enkel voorbeeld geven
van een klant die een half jaar na de ‘genezing’ niet meer
stottert. Dat is normaal: stotteraars verbeteren wel vaker na een
therapie, maar vallen dan altijd terug. Het is echt niet alleen een
kwestie van ademhaling, er is meer aan de hand. De Reclame Code
Commissie constateerde 17 ontoelaatbaar boude
uitspraken.

Anthroposofie-kliniek erkend als ziekenhuis
De
Willem Zeylmans van Emmichovenkliniek in Zeist is nu erkend als
ziekenhuis. Het is overigens niet het eerste antroposofische
ziekenhuis. In de periode 1928-1940 was er in Den Haag aan de
Parklaan de Rudolf Steiner Kliniek, in 1940 werd dit een algemeen
ziekenhuis en pas in 1980 weer een antroposofische instelling
(verpleeghuis).

December 1982, nr. 4

Alternatieven aan het woord
Medio
oktober was er een congres in de Doelen in Rotterdam over de
alternatieve genezerij. Aan het woord komen onder anderen A.J.
Lodewijkx (wartaal over kanker en voeding) en ene Bijkerk (wartaal
over genezende stralen van magnetiseurs).

Biohorma gooit er
wel wat geld tegenaan
De medisch socioloog Aakster heeft
‘vastgesteld’ dat kruidenmiddelen en homeopathie echt helpen (hij
had 100 patiënten gevraagd naar hun ervaringen; een controlegroep is
nergens te bekennen). Hij heeft becijferd dat als alternatieve
geneeswijzen (lees: Biohormaproducten) in het ziekenfondspakket
zouden komen, het de gezondheidszorg het fantastische bedrag van 1,3
miljard gulden zou opleveren. Als beloning krijgt hij van Biohorma
een prijs van 100.000 gulden.

De Kleine Dokter is een grote
koopman
Bespreking van een boek van kruidenkoopman Vogel. Ivo
de Wijs heeft in de bijlage wetenschap en onderwijs van NRC
Handelsblad (14 oktober 1982) flink uitgehaald naar het
boek met het fameuze recept van geprakte stierenballen tegen
kinderverlamming en multiple sclerose.

Tel uit je winst:
Aaksters onderzoek in de lucht geblazen
De pers heeft kritiek
op het ‘onderzoek’ van Aakster. Wat is nou 70 procent succes bij
diepgelovigen, als je weet dat 80 procenten van de klachten vanzelf
overgaat?