Maandblad 15 juli 1881, jaargang 1, nummer 7

‘Men kan drie soorten van die pillen , no. 1 met Kinabereiding, no. 2 met Staalbereiding, no. 3 zonder Kina of Staal. Zeer eigenaardig noemt de heer Cleban de laatstgenoemde pillen , pillen met niemendal.’

De indicatie op het etiket luidt onder meer:

‘Lijders, aan gevolgen uit den jeugdigen leeftijd, hervormt het weer volkomen voor hunne maatschappelijke betrekking en voor den huwelijksen staat, terwijl het door elken lijder en door de zwakste maag goed verdragen wordt.’

Pillen met niemendal! Die worden tegenwoordig op veel grotere schaal verkocht dan door een enkele Amsterdamse drogist. Alleen noemt men het geen ‘niemendal’ maar D12 of C30 of iets dergelijks en zijn er honderden artsen en ontelbare lekengenezers die ze voorschrijven.

De pillen met niemendal bestonden volgens de analyse van het Maandblad uit poeder van slangenwortel. Dat is de wortel van Aristolochia Serpentaria, waar allerlei geneeskrachtige eitgenschappen aan werden toegeschreven. Het zou onder andere een afrodisiacum en een opwekkend middel zijn.

De pillen met niemendal waren dus nogal bescheiden geadverteerde potentiemiddelen, hoewel het omineuze ‘gevolgen uit den jeugdigen leeftijd’, elders op het etiket ook omschreven als veroorzaakt door ‘geheime gewoonten of andere verzwakkende invloeden’ duidelijk mikt op ingebeelde ziekten waarvoor jonge lieden zich schamen.

Het Maandblad was misschien nog te optimistisch door te schrijven: ‘De pillen bevatten niets schadelijks …’ , want aristolochiazuur is een van de meest kankerverwekkende substanties, en hoe slecht het met de nieren van lichtgelovige grootverbruikers van die pillen kan aflopen, wist in die tijd nog niemand.