Minister Borst niet gelukkig met subsidie aan Werkgroep Complementaire Verpleegkundige Zorg

Actieblad mei 2002 jaargang 113, nr.3.

Alternatieve behandelwijzen zijn die behandelwijzen die niet evidence-based zijn, maar belief-based. Je moet er in geloven. Enig bewijs dat ze werken is er niet. Er hoort natuurlijk geen onderwijs gegeven te worden in behandelingen die gebaseerd zijn op geloofsartikelen of het nu aan artsen of verpleegkundigen is. De overheid dient zich er verre van te houden en ziektekostenverzekeraars horen dit soort behandelingen niet te vergoeden. De Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) heeft bij verschillende gelegenheden haar verontrusting uit gesproken over de bedenkelijke ontwikkeling dat er nu juist bij de scholing en nascholing van de verpleegkundige beroepsgroep zoveel aandacht besteed wordt aan complementaire behandelwijzen. De VtdK volgt in dit verband al geruime tijd met argus ogen de activiteiten van verschillende hogescholen waar cursussen complementaire Zorg gegeven worden. De VtdK heeft in open brieven in verpleegkundige tijdschriften docenten en hoogleraren verpleegkunde gevraagd hier stelling tegen te nemen. (TvZ, 112, nr.2, 2002 en Oncologica, 19, nr.1 2002). Het is een veeg teken dat daar tot nu toe nauwelijks reactie op kwam. Hoogleraren en docenten verpleegkunde en verplegingswetenschappen lijken kennelijk niet echt geïnteresseerd in ‘evidence -based nursing’ en laten zo alle ruimte voor een onzinnige behandelingen als handopleggerij (Therapeutic Touch). Het Van Praag Instituut in Utrecht verdient goud geld aan het geven van deze cursussen hedendaagse handopleggerij.
De onrust hierover binnen de VtdK werd bepaald niet weggenomen toen ons bleek dat de koepelorganisatie van Verpleegkundigen en verzorgenden (AVVV*) zelfs een deel van haar van het ministerie van VWS afkomstige budget gebruikte om een van haar werkgroepen, de werkgroep Complementaire Zorg, in staat te stellen een op de praktijk gerichte opleiding Complementaire Zorg te ontwikkelen. (Zorgkrant 10 december 2001). De VtdK heeft de minister bij brief van 21 december 2001 op deze ongewenste ontwikkeling gewezen. De VtdK schreef de minister toen onder meer het volgende (zie ook het Actieblad van april 2002):
” De VtdK staat zeer positief tegenover het streven van verpleegkundigen om zich verder te specialiseren en professionaliseren, maar dat dient steeds binnen het primaat van de reguliere medische wetenschap te geschieden. Als de patiënt naast zijn reguliere zorg allerlei vreemdsoortige ‘zorg’ krijgt aangeboden, dat allerminst past binnen het kader van de reguliere zorg dan ontstaat verwarring bij de patiënt en ontstaat een bron van conflicten tussen verpleegkundigen een artsen. Als u denkt dat het met die ‘vreemdsoortigheid’ wel meevalt, dan verwijzen wij u graag naar de website van de WCZ: www.complementairezorg.nl, waar te lezen valt over de waarde van reflexologie, het nut van homeopathische Bachbloesem-remedies, het corrigeren van energievelden mbv Therapeutic Touch (paranormale therapie), het inwijdingsritueel van de Reikimeester, waarbij hij/zij zijn innerlijke genezingskanaal opent, over antroposofische aanwending van warmte en koude en over voedings-supplementen. Zo lang verpleegkundigen zich deze alternatieve behandelwijzen op eigen kosten en initiatief eigen maken ligt er voor u misschien geen directe taak, hoewel de onderwijsinspectie er natuurlijk tegen zou moeten optreden, Maar van het subsidiëren van dit soort wezensvreemde en schadelijke elementen in het onderwijs van verpleegkundigen gaat een zeer fout signaal uit en wij willen er dan ook krachtig bij u op aandringen om deze subsidie zo snel mogelijk ongedaan te maken”.

Na enige correspondentie (zie Actieblad mrt. 2002, p. 12 met de brief van Oudendijk ‘namens’ de minister) formuleerde de minister wat preciezer haar eigen standpunt ( bij brief aan ons d.d. 28 februari 2002) en dat willen wij u uiteraard niet onthouden.

“… Ik heb begrepen dat de AVVV in het kader van het programma beroepsontwikkeling een klein gedeelte van de totale subsidie (0,5%) ter beschikking heeft gesteld van de Werkgroep Complementaire Zorg. Het betreft hier een eenmalige projectsubsidie van de AVVV aan haar lidorganisatie Werkgroep Complementaire Zorg. Dit bestedingsbesluit valt binnen de eigen bevoegdheid van de AVVV. Gezien de eenmaligheid wil ik het hier verder bij laten, al wil ik u wel laten weten dat ik niet gelukkig ben met het besteden van subsidiegeld aan de door u genoemde “behandelingen. (…)”

Het hoeft geen betoog dat de VtdK blij is met dit ondubbelzinnige standpunt van de minister over complementaire behandelwijzen. Het is voor zover wij weten de eerste keer dat een bewindspersoon op VWS krachtig stelling neemt tegen de alternatieve beroepsbeoefenaren.

Het wordt nu ook hoog tijd dat de verpleegkundige beroepsgroep na deze krachtige stellingname van de minister, over gaat tot kritische zelfreflectie ten aanzien van de toelaatbaarheid van complementaire behandelwijzen. Wij zijn hier niet optimistisch over, zeker niet gezien het totale gebrek aan belangstelling van de hoogleraren verplegingswetenschappen en de docenten aan de HBO opleidingen voor alle ‘Unfug’ in het verpleegkundig beroepsveld. Wij hebben tot nu toe slechts één auteur (Rob Keukens) kunnen traceren die op geharnaste toon en met enige regelmaat protesteert in verpleegkundige tijdschriften tegen de onzin die uit zijn beroepsgroep naar boven borrelt. Helaas is hij een roepende in de woestijn.

* De AVVV is voor verpleegkundige beroepsgroep wat de LSV voor de medische beroepsgroep.