Floww Health Technology: niet van oplichting te onderscheiden

Ik ga u een bekentenis doen waarvoor ik mij eigenlijk diep schaam en waarvan ik hoop dat Roeland Heeck, beheerder van de website Rare apparaten (ondergebracht in de website van SKEPP), hem niet leest.
Die bekentenis komt erop neer dat ik de gevaren van kwakzalverij altijd het grootst vond als er een daadwerkelijk contact is tussen slachtoffer en kwakzalver en dat situaties waarbij men op eigen kracht een onwerkzame methode verkiest, zoals het slikken van vitaminepreparaten of kruidenmiddelen relatief onschuldig vond.

Mensen, die zelf overgaan tot de aanschaf van rare apparaten kom ik vrijwel niet tegen en ik meende dan ook, dat we daar niet al te veel woorden aan vuil moesten maken. Dat ligt natuurlijk anders als kwakzalvers met dergelijk apparaten aan komen zetten.

Een van de Millecam-artsen, Broekhuyse, bediende zich bijvoorbeeld steeds van de Vega-test , een van de talrijke electrodermale meetapparaten, en werd mede daardoor uiteindelijk door de tuchtrechter uit het medisch beroep gezet.

Alweer een raar apparaat?

Weinig enthousiast reageerde ik dan ook toen ik begin september werd benaderd door de redactie van het consumenten tv-programma Radar, die aandacht ging besteden aan een apparaat, waarvan ik nog nooit had gehoord. Maar eens mens heeft niet altijd te kiezen, zou wijlen mijn vader zeggen, en ik bestudeerde alvast de website van de firma en bereidde mij voor op de vragen die Radar mij daarover stelde.

Al snel viel ik van de ene verbazing in de andere. De technologie zou bijna het onmogelijke presteren: onder het motto dat het de schadelijke effecten van straling tegengaat, werden op de website de volgende effecten beschreven: stressreductie, beter slapen, meer relaxed zijn van ADHD-‘ers, kippen die plotseling vooral dubbeldooiers gaan leggen, koeien waarvan – na plaatsing van de apparatuur in de stal – de vacht mooier gaat glimmen, terwijl de melkproductie toeneemt, paarden die in de stal veel rustiger worden, bloedcellen die in nep-testen (Dark Field microscopen en/of de Cytocam) veel minder klonteren dan normaal en een beter sociaal functioneren alsmede genezen van burn out en behoud van de mannelijke vruchtbaarheid.

De marketing van Floww

De in Nuland gevestigde producent heeft een gelikte website en daarop valt – behalve de breed uitgemeten therapeutische successen en de expert-verklaringen van pseudowetenschappers – een grote hoeveelheid catastroferende informatie te lezen over de gevaren van straling. De apparaatjes die te koop zijn zouden de nadelige effecten van elektromagnetische straling (wifi, mobiele telefonie, stopcontacten, hoogspanningsleidingen en aardstralen) omzetten en teruggeven aan het lichaam, maar dan in aan de lichaamseigen frequenties aangepaste golflengten.

Vertegenwoordigers komen graag bij de klant aan huis om de stralensituatie eens goed in kaart te brengen en meten dan bij voortduring te hoge stralingsniveaus, vooral in de kinderslaapkamers. De apparaten worden aan de man gebracht in huiskamerbijeenkomsten, zoals bekend van de tupperware-parties voor huisvrouwen. Radar filmde daar met verborgen camera en hoorde de verhalen over het risico op kanker door niet-gecorrigeerde en geneutraliseerde straling in onze leefomgeving.

De sprekers vertoonden sterke overeenkomst met tweederangs autoverkopers. Ook liet men beelden zien van klonterende rode bloedcellen na het gebruik van een mobiele telefoon en fraaie niet geklonterde cellen als hetzelfde gebruik was gedaan met een door Floww beveiligde mobiele telefoon. Dat er als dit een reëel effect zou zijn een relatie zou moeten zijn tussen het gebruik van het mobieltje en trombose, daar had men nog niet aan gedacht. Zo’n effect is nooit beschreven.

De getuigendeskundigen

De experts, die het vertrouwen in de Floww-apparaten moesten versterken waren twee crazy professors uit het buitenland en ‘onderzoeksbureau Soffos’ uit Rijen, gespecialiseerd in het meten van de effectiviteit van (medische) behandelmethoden.

De website vertoont een staafdiagram, waarop te zien is dat Floww technologie verbetering laat zien op vitaliteit, emotioneel functioneren, sociaal functioneren en fysiek functioneren. Er had geen controlegroep meegedraaid in dit ‘onderzoek’. Floww had ook een Zweedse prof. Olle Johansson voor de camera gekregen, die veel van de methodiek verwachtte en mee ging denken over het opzetten van goed onderzoek.

Verder ging ‘professor dr. Anna van Wersch’, verbonden aan de Teesside University in Middlesbrough, die een pilotstudy deed na eerder een literatuuronderzoek te hebben gedaan naar de gevaren van straling, die volgens de psychologe onderschat worden. Aan deze universiteit is geen medische faculteit verbonden en er lijkt eerder sprake van een HBO-opleiding o.a. in verpleegkunde.

Zij liet haar bloed en dat van haar man onderzoeken door ene Sangitama Huebner, die verbonden is aan de OSHO Humaniversity, verrassenderwijs gevestigd te Egmond aan Zee. Deze ex-heroïneverslaafde beweert van alles, maar heeft geen medische opleiding of kwalificaties. Ze beoefent en doceert daarentegen o.a. in acupunctuur, kleurentherapie en craniosacraaltherapie, dark field microscopy, deep tissue massage, dietetics, blood analysis, Mental Field Therapy, psycho-kinesiology, Shiatsu/Okido Yoga, organic medicine and hand and foot reflexology.

Tevredenheidsbetuigingen van slachtoffers

De apparatuur waarvan de prijs, afhankelijk van de aangeschafte spullen, kan oplopen tot bijna € 2.000,- kan op proef worden besteld en bij gebrek aan effect nog tot drie maanden later worden teruggegeven aan de firma.

Op de website zijn o.a. een psycholoog met een burn out te zien, een man met adhd, een melkveehouder en een paardenman en het zal niet verbazen: allemaal zeer tevreden met het effect van dit spul. De stralingsanalyse van een huis kost € 249,-. Ook kan een drankje worden aangeschaft om de in het lichaam aanwezige stralingsschade te neutraliseren.

Het bestaat voor 70% uit plantaardig glycerol, waarbij dat laatste een glijmiddel is, soms gebruikt in middelen om de keel te smeren, maar vooral populair bij de productie van zetpillen, die door de glycerol gemakkelijker naar binnen glijden. Hoe zoiets stralingsschade, als die al bestaat, zou kunnen neutraliseren, dat werd niet duidelijk.

De uitzending

Op 26 september 2016 werd het programma met Floww in de beklaagdenbank uitgezonden. Ik raad de lezer aan die uitzending via Uitzending gemist nog eens te bekijken, want hij is hilarisch.

Behalve van schrijver dezes werd ook de mening gevraagd van Monique Beerlage, verbonden aan het Kennisplatform Electromagnetische Velden en aan ir. Mark Bentum, als electrotechnicus verbonden aan de universiteit Twente. Beiden verklaarden dat de Floww-apparatuur van nul en generlei nut was en zelfs helemaal geen biologische effecten zou kunnen hebben, omdat de ‘werkzame onderdelen’ verpakt waren in voor dit type straling ondoordringbaar metaal.

De directeur van Floww was, Antoinette Hertsenberg kan dat altijd zo vilein kan zeggen, zo ‘moedig’ geweest om in de live uitzending zijn bedrijf te verdedigen. Drs. Marc Schechtl (1972) was zijn naam en hij studeerde ooit belastingrecht. Hij distantieerde zich direct van de ‘autoverkopers’, die de verkoopcijfers trachtten op te jagen met al te catastroferende informatie en gaf toe dat het bewijs van werkzaamheid niet beschikbaar is.

Hij hoopt ooit een echt wetenschappelijk onderzoek van de grond te tillen, maar krijgt nog geen universiteit zo ver en is overtuigd van de werking van zijn apparaten, ten eerste uit eigen ervaring en ten tweede wegens de duizenden tevreden gebruikers, die hun apparaat niet retourneerden. Hertsenberg had daar geen goed woord voorover, maar de directeur gaf geen krimp en toonde af en toe de zelfverzekerde gelaatsuitdrukking waarmee schizofrene patienten lastige vragen over hun wanen afdoen.
De stralingsdeskundige en Floww-vriendelijke artsen en therapeuten

Op de website van Floww is een lijst te vinden met voor hen ‘nuttige idioten’, zijnde tien artsen en een biologische tandarts. De artsen zijn veelal ABB-artsen, maar een homeopaat ontbreekt natuurlijk ook niet. ABB-artsen zijn niet zoals u wellicht denkt gespecialiseerd in stottertherapie, maar de afkorting staat voor Artsenvereniging voor Biofysische geneeskunde en Bio-informatie therapie. Deze ABB is voortgekomen uit een artsenwerkgroep biofysische geneeskunde, die in 1993 ontstond.

Op 14 februari 1996 werd de Artsenvereniging voor Biofysische geneeskunde en Bioresonantietherapie opgericht. Denkt u niet dat de bioresonantietherapie niet meer beviel, maar de ABB-website legt uit: ‘Vanwege internationale samenwerking wijzigt in 1998 de verenigingsnaam in: Artsenvereniging voor Biofysische geneeskunde en Bio-informatie therapie’. Men zou plm. 60 leden hebben, maar de ABB-website vermeldt slechts 32 namen. Een opvallend persoon in de lijst op de Floww-website is ene ‘Prof. dr. N. Smit, Isabellahof 65, 5801 LB Venray. Website: www.naturopati.nl.’

In het BIG register is er geen arts te vinden met die naam, ook niet in Venray. In haar praktijk wordt een tiental alternatieve geneeswijzen aangeboden. Ook Trossèl ontbreekt niet in de lijst. Het aantal nuttige idioten onder de therapeuten bedraagt vele tientallen en zij richten zich sterk op lijders aan de non-disease ‘elektrohypersensitiviteit’.

Onder die therapeuten treffen wij een opvallende oude bekende aan: de Praktijk Rodenrijs van dr. Ineke van den Berg uit Berkel & Rodenrijs. Zij promoveerde in 2010 aan de Erasmus universiteit op een frauduleus proefschrift (The Contribution of Acupuncture and Moxibustion to Healthcare: an Evidence-based Approach) over het vermeende succes van Chinees moxeren van de grote teen ter correctie van stuitligging.

Haar website stelt: ‘Van den Berg is twee dagen in de week verbonden aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Als klinisch epidemioloog voert ze daar wetenschappelijk onderzoek uit naar complementaire geneeswijzen en maakt ze deel uit van de CLINEPI-groep onder leiding van professor Myriam M. G. Hunink. Als post-doc op de afdeling epidemiologie probeert ze onderzoek te initiëren naar de effectiviteit van complementaire zorg, inclusief onderzoek naar ‘healing environment’ en de werking en effectiviteit van Traditionele Chinese Geneeskunde’.

Commercieel bedrijf

Maar nu nog even over Floww International. Het bedrijf bestaat sinds 2007, maakte een snelle groei door en werkt inmiddels internationaal, terwijl er reeds 23 mensen werkzaam zijn. Het gaat hier dus niet om klein bier en ik vind het achteraf ongelofelijk dat ik deze zwendel niet kende en dat er nooit klachten bij de VtdK over zijn binnen gekomen.

Het onderstreept dat kwakzalverij toch weer vaker voorkomt dan je zo zou denken en dat de goedgelovigheid en suggestibiliteit van al die 35.000 tevreden gebruikers toch weer verrassend is. Want dat aantal zal wel kloppen: waar zouden anders 23 mensen hun salaris mee kunnen verdienen?

PS: Op 9 november 2016, zes weken na de Radar-uitzending, werd Floww Health Technology failliet verklaard. De website is uit de lucht. Onderzoek van de bedrijfsgegevens, zoals gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel in 2015, liet al zien dat het bedrijf begin 2016 ‘technisch failliet’ was, maar Radar heeft tenslotte de genadeklap uitgedeeld. Een mooi succes.