Ayurveda als gezondmaker? Klopt dit wel?

Onlangs is de Curaçaose minister van Volksgezondheid Camelia Römer, vergezeld van enkele ambtenaren naar India vertrokken in verband met een congres over ayurveda. Dit in lijn met het beleid van de Minister om ‘alternatieve geneeswijzen’ in de Curaçaose gezondheidszorg op te nemen.

Ayurveda is een alternatieve geneeswijze met haar oorsprong in India. Er wordt in sommige onderzoeken gesuggereerd dat middelen die in ayurveda gebruikt worden mogelijk doorontwikkeld kunnen worden tot werkzame geneesmiddelen. Bewijs hiervoor ontbreekt echter, zo stelt de World Health Organisation.

Behalve dat er geen bewijs voor werkzaamheid bestaat, blijkt uit een onderzoek uitgevoerd in de Verenigde Staten in 2008 dat in 21% van de ayurvedamedicijnen die op het internet werden aangeboden, schadelijke zware metalen als lood, kwik en arsenicum zijn aangetroffen.

Het congres dat onze Minister van Volksgezondheid bijgewoond heeft werd georganiseerd door de ministerie van Ayush, een Indiaas ministerie voor alternatieve geneeswijzen. Niet te verwarren met het Indiase ministerie van volksgezondheid. De minister van Ayush is zakenman Shirpad Naik. Op diens website is te vinden dat deze minister van mening is dat het coronavirus te bestrijden is door dagelijks twee druppels sesamolie in elk neusgat te doen, en dat kanker te genezen is door yoga.

Het ministerie van volksgezondheid op Curaçao is van plan om voor ettelijke miljoenen aan gemeenschapsgeld het winkelcentrum Colon in te richten als wellnesscentrum, waar meerdere alternatieve geneeswijzes zullen worden aangeboden, waaronder ayurveda. Daarbij stelt de regering dat dit van toegevoegde waarde zal zijn voor de gezondheid van onze samenleving.

Maar klopt dit wel?

Waar is het bewijs dat de beoogde investering in ‘alternatieve geneeswijzen’ waarvoor geen wetenschappelijk bewijs van werkzaamheid voor bestaat, gezondheidswinst zal opleveren?
Daartegenover staan wel alarmerende signalen uit medische beroepsgroepen op Curaçao over de schade die wordt berokkend door beoefenaren van alternatieve geneeswijzen. Bovendien kampt de gezondheidszorg in alle lagen met ernstige financiële tekorten waardoor basale zorg ontoereikend is.

De echtgenoot van minister Camelia Römer is zelfbenoemd ayurvedaspecialist en heeft belang bij opname van ayurvedabehandelingen in het zorgpakket. Is dit geen belangenverstrengeling? In Nederland heeft de echtgenoot van minister van volksgezondheid Edith Schippers in het kabinet Rutte I en II om een vergelijkbare reden zijn baan als consultant in de gezondheidszorg op moeten zeggen.

Op zich is het toe te juichen dat ons ministerie van volksgezondheid inziet dat er iets moet gebeuren aan de ongezonde voedingspatronen en leefgewoontes op het eiland. Maar in plaats van een centrum voor alternatieve geneeskunde op te zetten, doet de overheid er goed aan om de eigen professionals in dienst van de overheid op het gebied van Public Health raadplegen en in staat te stellen hun werk naar behoren uit te voeren.

Chronische aandoeningen zoals hoge bloeddruk, diabetes, obesitas, gewrichtsklachten, verschillende soorten kankers en nierziektes drukken zwaar op de kosten in de gezondheidszorg. Deze ziekten zijn grotendeels te voorkomen door een gezondere levensstijl. Het is op zijn minst twijfelachtig of dit doel bereikt kan worden met een peperduur wellnesscentrum waarin allerlei onbewezen geneesmethoden toegepast worden.

Onze bevolking een gezondere levensstijl aanleren, waar de overheid een sturende rol in speelt, lijkt vooralsnog een heel wat effectievere manier om ziekten te voorkomen. Te beginnen op zo jong mogelijke leeftijd. Daarnaast is beleid voor armoedebestrijding noodzakelijk en het zorgen voor een infrastructuur die meer lichaamsbeweging in de wijken mogelijk maakt.

Het is goed om hierbij de doelstelling van Public Health voor ogen te houden: het beschermen van de gezondheid van de bevolking en het bevorderen daarvan. Dit houdt ondermeer in dat het een primaire taak is van de overheid om de randvoorwaarden te creëren opdat een gezondere levensstijl voor allen in de samenleving mogelijk wordt gemaakt. De vaag gedefinieerde wellnessgedachte lijkt eerder tegen deze primaire taak van de overheid in te gaan.

In plaats van de randvoorwaarden te creëren voor preventie en een gezonde maatschappij, wordt er ingezet op het arsenaal van grotendeels alternatieve hulpverleners, die tevergeefs gaan trachten het individu zich te leren aanpassen aan de stressverhogende misstanden van onze huidige samenleving. Voor het fundamentele beschermen en bevorderen van gezondheid lijkt er geen plaats te zijn.

De auteur is tandarts op Curacao en lid van de Stichting Skepsis in oprichting aldaar. Dit artikel verscheen eerder in het Antilliaans Dagblad van 6 maart 2020.